Sinds fotograaf en Sirui ambassadeur Daan Oude Elferink de schoonheid van verval ontdekte, reist hij de wereld over op zoek naar verlaten, verboden en vervallen plekken. Dit levert naast prachtige beelden ook geweldige verhalen op. In deze blog focussen we op een beeld, en het verhaal daarachter, dat Daan in september 2018 in Portugal maakte.
Ooit moest Daan zichzelf in een van de vele verlaten panden die hij “bezocht”, schuilhouden voor bewapende agenten. Zoals hij ook eens op een drugslab stuitte. Om maar te zwijgen van die keer dat hij ‘s avonds op het nieuws zag dat IS terroristen zich schuil hadden gehouden – en neergeschoten waren – in een verlaten pand dat hij vlak daarvoor gefotografeerd had. De uitspraak “alles voor de foto” is Daan kortom op het lijf geschreven. Hij schuwt het avontuur niet en neemt niet snel genoegen met een beeld dat al geschoten is.
‘Je staat versteld als je ziet wat mensen achterlaten. Villa’s, nog volledig ingericht, maar alles verborgen onder het stof, theaters en danszalen waar mensen lang geleden heen gingen voor hun plezier en vermaak…’
Wat is het dat Daan zo aanspreekt aan verval? ‘Het laat de verbeelding spreken’, zegt hij. ‘Je staat versteld als je ziet wat mensen achterlaten. Villa’s, nog volledig ingericht, maar alles verborgen onder het stof, theaters en danszalen waar mensen lang geleden heen gingen voor hun plezier en vermaak en kastelen waar het familie-fotoalbum nog onder het stof in de kast staat. Herinneringen van wat ooit was. Hoe leefden deze mensen? Waarom is het verlaten? Wat is er allemaal gebeurd? In de loop der tijd is de natuur het weer aan het overnemen en binnen vergaat alles met het verstrijken van de jaren. Waar je in eerste instantie een puinhoop ziet en de stank van schimmels en verval overheersend is, kun je, als je met andere ogen kijkt, een adembenemende schoonheid vinden.’
Met andere woorden, de fotograaf neemt de kijker mee naar de wereld achter de bordjes ‘verboden toegang’ en achter dichtgetimmerde ramen en deuren. Het brengt ons bij een liedtekst van de Nederlandse kleinkunst artiest Stef Bos, “Vergane glorie” getiteld:
Hotels staan vol lege kamers
Lantarens op straat zonder licht
Gescheurde gordijnen, gebarsten ramen
Deze stad toont zijn ware gezicht
Vergane glorie, vergeten namen
De gouden tijden zijn voorbij
Hier kwamen koningen en keizers
Het is voorgoed verleden tijd
De huizen staan leeg en verlaten
De ratten zijn de koning te rijk
En onder het stof op de muren
Zie je mensen uit een andere tijd
Verbleekte foto’s van oude diva’s
Met een spottende lach rond hun mond
Ze kijken nog steeds uit de hoogte
Ook al liggen ze onder de grond
Vergane glorie, vergeten namen
De gouden tijden zijn voorbij
Hier kwamen koningen en keizers
Het is voorgoed verleden tijd
Er kraakt muziek van een plaat uit een balzaal
Iemand zingt over storm bij volle maan
De zaal is leeg en de naald blijft altijd steken
In het deel waar de schepen vergaan
Voor nu focussen we op een beeld dat Daan in september 2018 in Portugal maakte in een vervallen landhuis dat hij al meerdere keren had bezocht. ‘Sommige locaties zijn te mooi om maar één keer te bezoeken.’ Sowieso is Portugal een land waar Daan graag komt tijdens zijn zoektocht naar verval. ‘Italië is binnen Europa mijn nummer een land vanwege de geweldige muurschilderingen die je daar vaak aantreft in oude, verlaten panden. Maar Portugal daarentegen biedt heel mooie, Bourgondische sferen. Zo tref je daar, net als in Frankrijk, vaak prachtige houten kasten, kisten, stoelen en tafels aan. Super fotogeniek!’
De meest recente foto die Daan maakte in het vervallen, Portugese landhuis had een hoge moeilijkheidsgraad. ‘Door de trap was het erg moeilijk om deze foto echt vanuit het midden van de kamer te maken. Ik was te dichtbij om de foto te maken die ik in mijn hoofd had. Na veel gepuzzel en gezoek, lukte het me uiteindelijk toch om dat beeld te maken. Dat is ook meteen het leuke aan deze tak van sport. Het is niet alleen de zoektocht naar mooie, vervallen onderwerpen. Wanneer je die eenmaal gevonden hebt, volgt een tweede zoektocht: de zoektocht naar de ideale compositie en de mooiste lichtinval. Neem nu dit beeld. Vlak voordat de zon onderging, vulde de hele kamer zich voor heel even met prachtig goudkleurig licht. Dan moet je er zijn en dan moet je toeslaan!’
Over Daan
Daan Oude Elferink is geboren op 14 maart 1978 in Dreumel. Ruim tien jaar geleden ontdekte hij de schoonheid van verval. Sindsdien reist hij bijna wekelijks de wereld over op zoek naar de mooiste verlaten, verboden en vervallen locaties. Hij drukt zijn foto’s af op bijzondere materialen. Deze worden wereldwijd verkocht via galeries en kunstbeurzen. Om een beeld te krijgen van de werkwijze van Daan, check onderstaande video.
Sirui RX-5214
Daan werkt standaard met de Sirui RX-5214. ‘Een beest van een statief waar er geen tweede van is. Dit statief is super stabiel maar toch heel handzaam. Ik gebruik hem bijna dagelijks in de meest extreme omstandigheden maar hij loopt nog altijd super soepel.’
