Door gebruik te maken van een ND-filter, ook wel aangeduid als grijsfilter, kan je veel licht tegenhouden. Dat stelt je onder andere in staat om ook bij veel licht de grenzen van jouw lichtsterke objectief op te zoeken om zo een fraaie, boterzachte achtergrondonscherpte (bokeh in jargon) te creëren.
In de fotografie wordt de scherptediepte van een foto onder meer artistiek gebruikt. Het is niet automatisch zo dat de grootste scherptediepte ook de mooiste foto oplevert; niet zelden is het mooier wanneer alleen het hoofdonderwerp van de scène goed scherp wordt afgebeeld. Denk bijvoorbeeld aan portretfoto’s met een zeer geringe scherptediepte.
Ook kan een onscherpe afbeelding van de voor- of achtergrond een fraaie dieptewerking geven. Afhankelijk van het gewenste effect, kan je als fotograaf kiezen voor een grote of juist een geringe scherptediepte. Dit kan je doen door te kiezen voor een bepaald (lichtsterk)objectief en het diafragma. Hoe kleiner het diafragma-getal, hoe meer bokeh.
Het is wellicht niet het eerste waar je aan denkt, maar het ND-filter kan hierbij een zeer handige tool zijn. ND staat voor Neutral Density. Dit filter absorbeert het licht gelijkmatig over het gehele zichtbare spectrum. Grijsfilters zijn er in verschillende sterktes. Fotografen gebruiken dit egale grijsfilter onder andere om in een omgeving met veel licht te kunnen werken met langere sluitertijden om zo grotere bewegingsonscherpte te verkrijgen. Met name in combinatie met voorbijtrekkende wolken of stromend water kan dat zeer interessante en sfeervolle effecten opleveren. Niet voor niets is het ND-filter zeer populair onder landschap- en architectuurfotografen.
Het ND-filter stelt je in staat ook bij veel licht de grenzen van jouw lichtsterke objectief op te zoeken
Maar is dat altijd zo geweest? Het antwoord op die vraag is kort en bondig: nee! Wanneer we teruggaan naar het tijdperk van de analoge fotografie, werd het ND-filter zeer veelvuldig door studio/portretfotografen gebruikt. En ook vandaag de dag is het ND-filter een belangrijk instrument voor menig studio/portretfotograaf.
Dat brengt ons terug bij het ND-filter als handige tool voor de creatie van een mooie, boterzachte bokeh. Hoe dan? Die vraag is natuurlijk simpel te beantwoorden. Soms is er zoveel licht aanwezig dat fotograferen met een groot diafragma zal resulteren in een (zwaar) overbelichte foto. Zoals ook de inzet van een flitser – soms zelfs op het laagste vermogen – werken met een geringe scherptediepte in de weg kan staan.
Door gebruik te maken van een grijsfilter kan je veel licht tegenhouden waardoor je dus ook met grotere diafragma-waarden kan werken. Normaal zal bij klaarlichte dag vaak een diafragma van f/8 tot f/16 gebruikt worden. In combinatie met een grijsfilter kun je terugzakken tot een diafragma van bijvoorbeeld f/2.8 zonder dat je foto direct overbelicht zal zijn. Anders gesteld, het ND-filter stelt je, indien gewenst, ook bij veel natuurlijk en/of flitslicht in staat de grenzen van jouw lichtsterke objectief op te zoeken om zo een fraaie, boterzachte bokeh te creëren.
Hoya ND filter
Hoya, een van de meest toonaangevende aanbieders van fotografische filters, heeft een ruim assortiment van ND-schroefdraadfilters. Van een ND2 (1-stops) tot en met een ND1000 (10-stops). Binnen het assortiment van Hoya zijn bijvoorbeeld de Pro ND2, Pro ND4 (2-stops), Pro ND8 (3-stops), Pro ND16 (4-stops) en het graduated ND10 filter erg geschikt om te spelen met scherptediepte.
De filters van Hoya hebben hun oorsprong in Japan en worden al sinds 1941 geproduceerd. Aangezien Hoya ook producten maakt voor medische toepassingen, werkt het bedrijf met uiterst strenge kwaliteitsregels. Dit resulteert in een breed aanbod van filters met een hoge optische en mechanische kwaliteit. Hoya onderscheidt zich onder andere door het gebruik van meervoudige coatings aan beide zijdes van de filters, uitzonderlijk fijne filtervattingen en versterkte glassoorten. Alle filters worden uitgebreid getest voor de beste resultaten en de hoogst denkbare beeldkwaliteit.
